ඔබේ කොන්දේ වේදනාවට හේතුව ඔබ නොසිතන දෙයක් විය හැකියි
ෆැසට් සන්ධි සහ ඉන්ද්‍රියන් අතර සම්බන්ධය
කොන්දේ වේදනාව යනු බොහෝ දෙනෙක් සුළුවෙන් තකන තත්ත්වයකි. නමුත් එය හුදෙක්ම කොන්දට පමණක් සීමා වූවක් නොව, ඔබේ ශරීරයේ අභ්‍යන්තර ඉන්ද්‍රියන්ගේ ක්‍රියාකාරීත්වයට පවා බලපෑම් කළ හැකි බව ඔබ දැන සිටියාද? මේ ඒ පිළිබඳව ඔබ නොදත් කරුණකි.
මොනවාද මේ ‘ෆැසට් සන්ධි’ (Facet Joints) කියන්නේ?
සරලව කිවහොත්, මේවා අපේ කොඳු ඇට පෙළේ කශේරුකා (vertebrae) එකිනෙක සම්බන්ධ කරන ඉතා කුඩා, නමුත් ඉතා වැදගත් සන්ධි (joints) වේ. සෑම කශේරුකාවකම දෙපසින් පිහිටා ඇති මෙම ෆැසට් සන්ධි යුගල, කොඳු ඇට පෙළේ ස්ථාවරත්වය සහ සුමට චලනයන් සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ.
මෙම සන්ධි වේදනාකාරී වන්නේ ඇයි?
ආතරයිටිස් (Arthritis) වැනි රෝගී තත්ත්වයන්
කොන්දට සිදුවන හදිසි අනතුරු හෝ තුවාල
වැරදි ඉරියව් (poor posture) නිසා දිගුකාලීනව කොන්දට ඇතිවන අනවශ්‍ය පීඩනය
ඉහත හේතු නිසා මෙම ෆැසට් සන්ධිවල ක්‍රියාකාරීත්වය සිරවීමකට वा සීමා වීමකට (Restriction/Subluxation) ලක්විය හැක.
ෆැසට් සන්ධි සහ ස්නායු පද්ධතිය අතර ඇති ගැඹුරු සම්බන්ධය
මෙම ෆැසට් සන්ධි, අපේ ශරීරයේ ස්වයංක්‍රීයව ක්‍රියාත්මක වන ස්වයංසාදක ස්නායු පද්ධතිය (Autonomic Nervous System) සමග ඉතා සමීපව සම්බන්ධ වේ. මෙම පද්ධතියට ප්‍රධාන කොටස් දෙකකි:
අනුවේගී ස්නායු පද්ධතිය (Sympathetic Nervous System): ශරීරය හදිසි අවස්ථාවලට සූදානම් කරමින්, හෘදය, පෙනහළු, අක්මාව, වකුගඩු සහ බඩවැල් වැනි ප්‍රධාන ඉන්ද්‍රියන්ගේ ක්‍රියාකාරීත්වය පාලනය කරයි.
ප්‍රතියානුවේගී ස්නායු පද්ධතිය (Parasympathetic Nervous System): ශරීරය විවේක ගැන්වීම සහ යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම පාලනය කරයි.
ෆැසට් සන්ධියක ක්‍රියාකාරීත්වය සීමා වූ විට, එය ඊට අදාළ අනුවේගී ස්නායු පද්ධතියේ ක්‍රියාකාරීත්වයට සෘජුවම බාධා කරයි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, එම ස්නායු මගින් පාලනය වන ඉන්ද්‍රියන්ගේ ක්‍රියාකාරීත්වය අඩපණ විය හැකියි. උදාහරණයක් ලෙස, පපුව ප්‍රදේශයේ කශේරුකාවල ෆැසට් සන්ධි සිරවීමක් හෘදයේ හෝ පෙනහළුවල ක්‍රියාකාරීත්වයට බලපෑම් කළ හැක.
ඔබේ ස්නායු පද්ධතිය යනු ශරීරයේ සෑම සෛලයක්, පටකයක් සහ ඉන්ද්‍රියක්ම පාලනය කරන ප්‍රධානතම පද්ධතියයි. එනිසා ෆැසට් සන්ධිවල ඇතිවන මෙවැනි සිරවීම් කඩිනමින් නිවැරදි කරගැනීම ඉතා වැදගත් වේ.
ප්‍රතිකාර සහ විසඳුම්
ෆැසට් සන්ධි සිරවීම් සඳහා සාර්ථක ප්‍රතිකාර ක්‍රම පවතී. ඒවාට ඇතුළත් වන්නේ:
ඉරියව් නිවැරදි කිරීම (Postural Correction): නිවැරදි ඉරියව් පුහුණු කිරීම සහ පවත්වා ගැනීම.
ව්‍යායාම: මාංශ පේශි ශක්තිමත් කිරීමට සහ සන්ධිවල නම්‍යශීලී බව වැඩි කිරීමට විශේෂිත ව්‍යායාම.
මැනුවල් තෙරපි (Manual Therapy): බලපෑමට ලක් වූ සන්ධි චලනය කර හැසිරවීම (Mobilization/Manipulation) සහ මෘදු පටක සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීම.
මෙවැනි තත්ත්වයන් හඳුනාගෙන ප්‍රතිකාර කිරීමට විශේෂ පුහුණුවක් ලත් වෘත්තිකයන් සිටී.
භෞත චිකිත්සකවරුන් (Physiotherapists)
ඔස්ටියෝපති වෛද්‍යවරුන් (Osteopaths)
කයිරොප්‍රැක්ටික් වෛද්‍යවරුන් (Chiropractors)
ඔවුන් විසින් ලබාදෙන ප්‍රතිකාර මගින් ඔබේ කොන්දේ වේදනාව සමනය කර, ස්නායු පද්ධතියේ ක්‍රියාකාරීත්වය යථා තත්ත්වයට පත්කර, අනාගතයේ ඇතිවිය හැකි බොහෝ සංකූලතා වළක්වා ගත හැකිය.
එමනිසා, ඔබේ කොන්දේ වේදනාව සුළුවෙන් තකන්න එපා. එය ඔබේ සමස්ත සෞඛ්‍යයටම බලපෑ හැකි ගැටලුවක ලක්ෂණයක් විය හැකියි. නිසි වෘත්තීය උපදෙස් ලබා ගැනීමෙන්, ඔබට වේදනාවෙන් මිදී නිරෝගී ජීවිතයක් ගත කළ හැකිය.
වෙද මහතා weda mahatha
#කොන්දේ_අමාරුව #ෆැසට්_සන්ධි #ස්නායු_පද්ධතිය #භෞත_චිකිත්සාව #නිරෝගී_ජීවිතය #සෞඛ්‍යය #ශරීර_වේදනාව #කොන්ද #FacetJoints #BackPain #SpineHealth #Physiotherapy #Osteopathy #Chiropractic #HealthSriLanka #NervousSystem #Wellness
