අම්මා කියා දුන් ගුණ සපිරි කෙසෙල් බඩ නියඹලාව
එක් මොහොතකින් මගේ මතකය වසර ගණනාවක් ආපස්සට දිව ගියේ, අම්මා මට කුඩා කල කෑමට පුරුදු කළ ඒ රසවත් කෙසෙල් බඩ නියඹලාව සිහි වීමත් සමඟයි. ඇය විසින්ම සාදා දුන් ඒ නියඹලාව සමඟ කැවූ බත් කටේ රසය මට අදටත් මතකය.
කුඩා කල, වත්තේ කෙසෙල් ගස් කැපීමට මට අවසර තිබුණේ නැත. නමුත් අද නිවසේ කෙසෙල් කැනක් කැපූ විට, එහි කඳ කොටස ඉවත නොදමා, අම්මාට කියා කෙසෙල් බඩ නියඹලාව සාදා ගැනීම මගේ සිරිතකි. එදිනට අප නිවසේ බත් උයන්නේ අඩුවෙනි, වැඩිපුරම ඉවෙන්නේ මේ නියඹලාවයි. මමත් බත් වලට වඩා ආශාවෙන් අනුභව කරන්නේ එයයි.
ආහාරයක් පමණක් නොව, ඖෂධයක්
අපේ අම්මා දේශීය වෙදකම පිළිබඳව මනා දැනුමක් තිබූ කෙනෙකි. ඇය මේ නියඹලාව සාදා දෙන ගමන් එහි ඇති ගුණය ගැනද මට කියා දුන්නාය. අප ගන්නා ආහාර නිසා අපිරිසිදු වන බඩවැල් සහ ආමාශය, මෙම කෙසෙල් බඩ වල ඇති කෙඳි මගින් මනාව පිරිසිදු කරන බව ඇය පැවසුවාය. ඇය නිතරම කීවේ, ඇඹුල් කෙසෙල් වලට වඩා “අළු කෙසෙල්” බඩ මේ සඳහා වඩාත් සුදුසු බවයි.
මෙය සාමාන්‍ය ආහාරයක් ලෙස මට පුරුදු කළ ද, එහි ඖෂධීය වටිනාකම කෙතරම්ද කියා මට පසුව වැටහුණි. විශේෂයෙන්ම සර්ප විෂ වෙදකමේදී අළු කෙසෙල් ගසට හිමිවන්නේ සුවිශේෂී ස්ථානයකි. එහි බඩ, අල, ගෙඩි සහ කොළ යුෂ විවිධ බෙහෙත් වට්ටෝරු සඳහා යොදා ගැනේ. එදා අම්මා මට වක්‍රාකාරයෙන් කියා දී ඇත්තේ දේශීය වෙදකමට සම්බන්ධ ගුණදායක ආහාරයක් ගැන බව මට වැටහේ.
මෙම වටිනා ආහාරය සාදන ආකාරය නොදන්නා අය වෙනුවෙන්, එම වට්ටෝරුව මෙසේ සටහන් කරමි.
කෙසෙල් බඩ නියඹලාව සාදා ගන්නා ආකාරය
කෙසෙල් බඩය සකසා ගැනීම:
කෙසෙල් කැන කපා ඉවත් කළ පසු, කැන තිබූ ස්ථානයේ සිට අඟල් හයක් පමණ පහළ සිට අඩි එකහමාරක් පමණ දිග කොටස ව්‍යංජනය සඳහා වඩාත් සුදුසුය. ඊට වඩා පහළ කොටස කෙඳි සහිත හා මෝරපු ගතියෙන් යුක්තය. තෝරාගත් කඳ කොටසේ පිටත පොතු සියල්ල ඉවත් කළ විට, මැද ඇති සුදු පැහැති කූරක් වැනි කොටස (කෙසෙල් බඩය) ඉතිරි වේ.
අවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය:
සකසා ගත් කෙසෙල් බඩ කැබැල්ලක්
හොඳින් පැසුණු (නොඉදුණු) ගස්ලබු ගෙඩියකින් කොටසක්
රතු ලූනු ගෙඩි කිහිපයක්
සුදු ලූනු බික් කිහිපයක්
සහල් මේස හැන්දක්
උළුහාල් තේ හැන්දක්
අබ ස්වල්පයක්
ගම්මිරිස් ඇට ස්වල්පයක්
අමු මිරිස් කරල් 5-6ක්
ගා ගත් පොල් මේස හැන්දක්
රම්පෙ සහ කරපිංචා
කුරුඳු පොතු කැබැල්ලක්
දියකිරි කෝප්ප 2ක්
මිටිකිරි කෝප්ප 1ක්
ලුණු සහ කහ කුඩු
(කැමති නම්) උම්බලකඩ ස්වල්පයක්
පිසීමට පෙර සූදානම:
කෙසෙල් බඩය හොඳින් සෝදා, ඔබට කැමති හැඩයකට කුඩා කැබලි වලට කපා ගන්න. පෙති කපා, එම පෙති කිහිපයක් එකට තබා කුඩා කොටස් වලට කැපීම පහසු ක්‍රමයකි.
ගස්ලබු ගෙඩියේ පොතු ඉවත් කර එයද සිහින්ව කපා ගන්න.
සහල්, ගා ගත් පොල්, අබ, සුදු ලූනු, ගම්මිරිස් සහ අමු මිරිස් ස්වල්පයක් මිරිස් ගලක හෝ ග්‍රයින්ඩරයක දමා වතුර ස්වල්පයක් එක් කර හොඳින් අඹරා ගන්න.
වැදගත්: කෙසෙල් බඩ වල ඇති අමතර කෙඳි ඉවත් කිරීමට, කැපූ කෙසෙල් බඩ කැබලි ඇති භාජනයට හැන්දක් දමා කරකවන විට, එහි ඇති අනවශ්‍ය කෙඳි රැසක් හැන්දේ එතේ. ඒවා ඉවත් කරන්න.
පිසින ක්‍රමය:
මැටි හට්ටියකට කපාගත් කෙසෙල් බඩ, ගස්ලබු සහ අඹරාගත් මිශ්‍රණය දමන්න.
ඊට රතු ලූනු, රම්පෙ, කරපිංචා, උළුහාල්, කුරුඳු, ලුණු සහ කහ කුඩු ද එක්කර හොඳින් අතින් අනා ගන්න.
දැන් දියකිරි එකතු කර, ලිප තබා මද ගින්දරේ හොඳින් තැම්බෙන්නට හරින්න.
කෙසෙල් බඩ සහ ගස්ලබු තැම්බුණු පසු, මිටිකිරි එකතු කර හැඳිගාන්න.
රස අනුව ලුණු điều chỉnh කර, හොද්ද හිඳීගෙන එනවිට ලිපෙන් බා ගන්න. (කැමති නම්, ඉඟුරු කැබැල්ලක් තලා එක් කිරීමෙන් රසය තවත් වැඩි වේ).
මෙය මළබද්ධය සඳහා ඉතා ගුණදායක වන අතර, ශරීරයට විෂ ඇතුළු වීම වළකාලමින්, ආහාර මාර්ගය පිරිසිදුව තබා ගැනීමට උපකාරී වේ. විදේශීය ආහාර වලට නැඹුරු නොවී, අපේම දේශීය ආහාරවල ඇති වටිනාකම හඳුනාගෙන, ඉවත දමන කෙසෙල් බඩයෙන් පවා මෙවැනි රසවත්, ගුණවත් ආහාරයක් පිළියෙල කර එහි අත්දැකීම විඳගන්න.
