වනජීවී ඡායාරූප ශිල්පී ලක්ෂිත කරුණාරත්න ලන්ඩනයේ ස්වභාවික ඉතිහාස කෞතුකාගාරය (Natural History Museum) විසින් සංවිධානය කරනු ලබන ලෝක ප්‍රකට Wildlife Photographer of the Year (WPY) තරගාවලියේ දී සම්මානයක් දිනා ගනිමින් යළිත් වරක් ශ්‍රී ලංකාවට කීර්තියක් අත්කර දී තිබෙනවා.
‘වනජීවී ඡායාරූපකරණයේ ඔස්කාර් සම්මාන’ ලෙසින් හඳුන්වනු ලබන මෙම තරගාවලියේදී දෙවැනි වතාවටයි ඔහු මෙම සම්මානය හිමිකර ගැනීමට සමත්ව තිබෙන්නේ.
ඒ අනූව වසර 61ක ඉතිහාසය තුළ මෙලෙස දෙවතාවක් සම්මාන ලැබූ ප්‍රථම ශ්‍රී ලාංකිකයා බවට ඔහු ඉතිහාසගත වෙනවා.
1965 වසරේදී ආරම්භ කරන ලද මෙම WPY තරගාවලිය සඳහා මෙවර රටවල් 120 කට වැඩි සංඛ්‍යාවකින් වාර්තාගත ඡායාරූප 60,636ක් ලැබී තිබෙනවා.
ඉන් ඡායාරූප 100ක් පමණක් ජයග්‍රාහී ලෙස තෝරා ගෙන ඇති බවයි සඳහන්.
ලක්ෂිතගේ සම්මාන ලැබූ ‘Toxic Tip’ නම් ඡායාරූපය අම්පාර දිස්ත්‍රික්කයේදී ගනු ලැබූවක්.
එහිදී ඔහු වසර තුනකට ආසන්න කාලයක් තිස්සේ අලි – මිනිස් ගැටුම් සහ අක්‍රමවත් ලෙස කසළ බැහැර කිරීමන් සිදුවෙන බලපෑම් පිළිබඳව තොරතුරු රැස් කර තිබෙනවා.
මෙම ඡායාරූපය තුළ දැවැන්ත කසළ ගොඩක ආහාර සොයන තනි අලියෙකු නිරූපණය වෙන අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ අලි ඇතුන්ට පොලිතීන්, ප්ලාස්ටික් සහ ක්ෂුද්‍ර ප්ලාස්ටික් ශරීරගත වීමෙන් එල්ල වන හානිකර තර්ජනය පිළිබඳව එහි පිළිබිඹු කරනවා.
විද්‍යාත්මක අධ්‍යයනවලින් පෙන්වා දී ඇත්තේ මෙවැනි අපද්‍රව්‍ය ශරීරගත වීමෙන් අලි ඇතුන්ගේ ආහාර ජීර්ණ පද්ධතිය අවහිරවීම, විෂවීම සහ ආයු කාලය කෙටි වීම සිදුවන බවයි.
වාසස්ථාන අහිමි වීම, කෘෂිකාර්මික ව්‍යාප්තිය, වනාන්තර විනාශය, අවිධිමත් සංවර්ධනය, ආහාර සහ ජලය සඳහා ඇති තරගය සහ දුර්වල අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය හේතුවෙන් ශ්‍රී ලංකාව දැනටමත් ආසියාවේ අලි මිනිස් ගැටුම් ඉහළ අගයක පවතින බව වාර්තා වෙනවා.
එමගින් වාර්ෂිකව අලි ඇතුන් 400ක් පමණ සහ මිනිසුන් 100ක් පමණ මිය යන බවයි සඳහන්.
මෙම සම්මානය පිළිබඳව අදහස් දක්වමින් “මේ සම්මානය මට පමණක් හිමි වූවක් නෙවෙයි. අපගේ අපද්‍රව්‍ය සහ ජීවන රටාවන් වන සතුන්ට බලපාන ආකාරය පිළිබඳව කඩිනමින් අවධානය යොමු කළ යුතු බවට මෙය ඉතා වැදගත් සිහි කැඳවීමක්. ශ්‍රී ලාංකිකයන් ලෙස අපට අලි ඇතුන් අපගේ සංස්කෘතික අනන්‍යතාවයේ කොටසක් වන අතර, ඔවුන් ආරක්ෂා කිරීම අපගේ උරුමය ආරක්ෂා කිරීමක්.” යනුවෙන් ලක්ෂිත කරුණාරත්න පවසනවා.
මේ අනූව ඔහු දැනට ශ්‍රී ලංකාවේ වඩාත් කීර්තිමත් වනජීවී ඡායාරූප ශිල්පියකු ලෙස පත්ව සිටිනවා.
ඔහු ජාත්‍යන්තර සම්මාන රැසක් දිනාගෙන ඇති අතර ඔහුගේ නිර්මාණ ප්‍රධාන පෙළේ ජාත්‍යන්තර මාධ්‍යවල පළ වී තිබෙනවා.
61 වැනි WPY සම්මාන උළෙල 2025 ඔක්තෝබර් 13 වන දින ලන්ඩනයේ ස්වභාවික ඉතිහාස කෞතුකාගාරයේදී පැවැත්වීමට නියමිතයි.
ඒ අනූව ලක්ෂිතගේ ‘Toxic Tip’ ඡායාරූපය ලොව පුරා ප්‍රධාන ධාරාවේ මාධ්‍ය දහස් ගණනක් විසින් පළ කරන ලද මුල් ගෝලීය මාධ්‍ය නිවේදනයේ ඇතුළත් ඡායාරූප 15න් එකක් බවට පත්ව තිබෙනවා.
